La Chute de la Maison Usher
Met deze voorstelling voorziet BL!NDMAN andermaal een klassieker uit het stille film-repertoire van originele live muziek. Na de begeleidingen van de Japanse avant-garde film Kurutta Ippeiji van Teinosuke Kinugasa en Buster Keatons komische Steamboat Bill Jr., liet Eric Sleichim zich dit maal leiden door het horror-gegeven.
Op de beklijvende beelden van Epsteins meesterwerk schrijft Eric Sleichim een driedimensionale begeleiding voor solosaxofoon en gespacialiseerde klankvervormingen. De muzikant kruipt in het vel van het hoofdpersonnage Roderick en parallel met diens hallucinaties doet ook hij de klank verschuiven, wegglijden en verdraaien tot men nog nauwelijks de oorspronkelijke sax-klank herkent. De dialoog tussen muzikant en beeld dompelt de toeschouwer onder in de beklemmende wereld van Edgar Allan Poe.
Deze poëtische horrorfilm wordt algemeen beschouwd als het absolute meesterwerk in zijn genre. Uitgaande van verhalen van Edgar Allan Poe wist Jean Epstein zijn cinematografische theorieën en avant-garde technieken subliem te plaatsen, en creëerde hij een hoogwaardig gestyleerd en persoonlijk werk. Deze film onderscheidt zich door een intelligent gebruik van technische vondsten, een delicate en precieze editing, een sterk en berekend ritme en een vindingrijke poëzie. Weinig filmregisseurs toonden een danig gecultiveerd gevoel voor het beeld en voor wat Epstein zelf de ‘Photogenie du Mouvement’ noemde. (Naar Jonas Mekas). Regie-assistent bij deze produktie was Luis Buñuel.
Eric Sleichim: concept, compositie, altsaxofoon & elektronica
Alex Fostier: elektronische geluidsbehandeling geluidsbewerking & surround effecten
Philippe Van Leer: speciale geluidseffecten
Peter Missotten: licht & scenografie
Diederik De Cock: opname speciale geluidseffecten & live geluidstechniek
Veerle Vaes: manipulaties geluidseffecten & productiemanagement
Jean Epstein: regisseur en scenario naar verhalen van Edgar Allan Poe’s The Fall of the House of Usher, The Oval Portrait, Ligeia, Silence en The Man of the Crowd
Luis Buñuel: assistent van de regisseur
Jean Debucourt: acteur: Roderick Usher
Marguerite Abel-Gance: actrice: Madeline Usher
Charles Lamy: acteur: de gast
Pierre Hot, Luc Dartagnan, Pierre Kéfer: acteurs
LA CHUTE DE LA MAISON USHER is een BL!NDMAN-productie, in opdracht van het Internationaal Filmfestival Vlaanderen [25ste editie] en Vooruit, in coproductie met deSingel en Ufa Fabrik-Berlijn, met de hulp van het Koninklijk Filmarchief Brussel.
Programma
.
Pers
…Eric Sleichim en zijn onvolprezen BL!NDMAN zorgen voor live muziek. Wie er bij eerdere van dit soort gelegenheden al bij mocht zijn, weet dat dat een mooie avond betekent. Wie niet om adjectieven verlegen zit, heeft het alvast over beklemmend, luguber, verontrustend en adembenemend. Vergeet geen hand om in te knijpen.
Rudy Tambuyser, De Morgen
Het kwartet bespeelt de saxofoon op niet-clichématige wijze en weet vervoerende melodieën te creëren voorbij de grenzen van het traditionele saxgeluid. Kenmerkend voor het onconventionele klankenspectrum dat ze uit hun instrumenten halen, zijn o.a. percussieklanken, speeksel- en zuigklanken afgewisseld met nooit eerder gehoorde volle tonen. De nieuwste creatie van BL!NDMAN is een soloproject, de live begeleiding van Epsteins meesterwerk La chute de la maison Usher.
… Niet dat Sleichim de muziek de boventoon laat voeren. Een film muzikaal begeleiden is de film haast letterlijk ‘kleur’ geven, vindt hij: de beelden en de muziek zijn gelijkwaardige kunstvormen, die een dialoog aangaan.
Michele Vandekerckhove, Trends
Een verfijnd samengaan van klankexploratie op sax en elektronische manipulatie onderstreept de poëtische horror van Epsteins film. BL!NDMAN is één van de boeiendste ensembles voor hedendaagse muziek hier te lande, en sedert tien jaar het vehikel van componist en altsaxofonist Eric Sleichim. Woensdag kruipt Sleichim in de huid van hoofdpersonage Roderick Usher en vertolkt diens reilen en zeilen op sax. De spanningsverhouding tussen een lusteloze monotonie en hallucinaties die die het personage beheersen, loopt gelijk met het spel van Sleichim. De herhaling van vluchtige stukjes klankmaterie die steeds weer ontsnappen in een aanhoudende klankverglijding, onderstrepen daarmee de verontrustende, lugubere sfeer die de film van Epstein kenmerkt. Voor dit project wordt Sleichim ook bijgestaan door enkele klankingenieurs die via elektronische manipulatie en spatialisatie – een driedimensionele projectie van de muziek inde ruimte – het filmische effect van de muziek vergroten.
Jeroen Peeters, Veto
Agenda
De film
Een vreemdeling vraagt de weg naar het kasteel van Usher: hij komt zijn oude vriend Roderick Usher opzoeken, wiens jonge vrouw Madeline op sterven ligt. Hij vindt Roderick in een bizarre toestand, volkomen opgeslorpt door het portret dat hij van zijn vrouw schildert, zonder daarbij oog te hebben voor haar gezondheid die zienderogen slechter wordt naarmate het schilderij vordert. Wanneer Madeline bezwijkt en begraven wordt, raakt Roderick in de ban van bovennatuurlijke waarnemingen… Op een nacht steekt een krachtige storm op. Roderick tuurt vastbesloten door het venster en luistert aandachtig… op het moment dat de bliksem het kasteel in vuur en vlam zet, verrijst Madeline en komt ze naar hem toe… De film suggereert dat kunst die in haar perfectiedrang het leven negeert en het wil vervangen, blind, pervers en uiteindelijk zelfdestructief is.
35mm gerestaureerde & ingekleurde kopie, gerestaureerd en ingekleurd door Koninklijk Filmarchief Brussel met medewerking van Cineteca del comune di Bologna van het originele zwart-wit negatief (met franse tussentitels) van de Cinématheque française en de positieve zwart-wit en ingekleurde nitraatkopie van het Nederlands Filmmuseum.