My Heart Cannot Die

Een kamer gevuld met stemmen en teksten die eeuwen overstijgen. Flarden van poëzie en harmonie kruisen elkaar. Een gitaarklank, een snedige zin, een ademstoot, een subtiele dissonantie. In dit concertprogramma zweeft de muziek tussen madrigaal en modulatie, tussen de herinnering aan een adellijke componist en de echo’s van vergeten vrouwelijke stemmen.
 
In de historische verbeelding van de Italiaanse madrigaalcultuur duikt één naam snel op: Carlo Gesualdo (1566–1613), enfant terrible van de renaissance, even beroemd om zijn avontuurlijke madrigalen als berucht om de moord op zijn vrouw en haar minnaar.

Traditioneel werd zijn werk gelezen als de expressie van een getormenteerd genie. In My Heart Cannot Die ontrafelen BL!NDMAN en Zwerm deze geromantiseerde mythe en bieden ze een veelstemmig hedendaags antwoord op de madrigaalcultuur van de late renaissance. Ze schetsen een nieuw portret van Gesualdo als een getalenteerde aristocraat, een spin in het patriarchale web van macht, geweld en privilege. Ze plaatsen zijn muziek en teksten naast die van vrouwelijke tijdgenoten die elk op hun eigen manier bijdroegen aan een verfijnde en vernieuwende madrigaaltraditie.
 
Maddalena Casulana (1544–1590), bijvoorbeeld, was niet alleen een opmerkelijke zangeres, luitiste en componiste met een verfijnd gevoel voor contrapuntiek en chromatiek, maar schreef ook scherpzinnige teksten over mannen, vrouwen en muziek. Haar madrigaal Morir non può il mio cuore vormt zowel tekstueel als muzikaal een intrigerende tegenstem binnen dit project. Ook de non en multi-instrumentaliste Vittoria Aleotti (1575–1620) was een begaafde luitiste die het leven en de liefde vierde in baanbrekende madrigalen en als eerste muziek maakte op het beroemde gedicht T’amo, mia vita – nog voor Gesualdo en Monteverdi.
 
BL!NDMAN en Zwerm bieden met dit project geen heropvoering van het verleden, maar een actuele reflectie op hoe we luisteren naar componisten uit de renaissance. Daarbij vertrekken ze vanuit het 16de-eeuwse idee van het madrigaal als gebruiksmuziek: zowel muzikaal als tekstueel modulair van opzet, flexibel in bezetting en aangepast aan de noden van het moment. In deze geest van openheid benaderen BL!NDMAN en Zwerm het repertoire van Gesualdo, Casulana en Aleotti als buigzaam klank- en tekstmateriaal. Nieuwe arrangementen voor een instrumentale bezetting vertolken de echo’s van deze Italiaanse madrigalisten. De selectie van uitgebreide toonschilderingen worden aangevuld met hedendaagse reflecties via vrije klankintabulaties, muzikale ruis en kritische tekstuele projecties.

Hoe keken – en kijken – we naar vrouwen in de oude muziek? En wat te doen met het oeuvre van een componist die naast prachtige madrigalen ook een moord op zijn conto heeft? Een pertinente muzikale denkoefening over toen en nu.