Isotropes
Bij een titel als Isotropes hoort een duidelijke verklaring. In wetenschappelijke context is een materiaal isotroop wanneer het in alle richtingen dezelfde eigenschappen bevat. Hier is het een metafoor voor de muzikale bronnen die het publiek omringen en opnemen in het geheel. Elektronika, isotropisch manipulator van dienst, staat centraal en verenigt zestien stemmen en vier saxofoons.
Met Jonathan Harvey, Eric Sleichim, Matheus de Sancto Johanne en Petrus Abaelardus op het programma horen we een verrassende mengeling van hedendaagse en oude muziek. De adem, de motor van de allereerste muziek, zorgt voor een link tussen beiden.
Eric Sleichim schreef zijn Isotropes de l’ombre op basis van een tekst van Leonardo Da Vinci waarin beschreven wordt hoe het uitsterven van de klank van een klok een fenomeen is dat vooral in het oor plaatsvindt. De voortdurende wisselwerking tussen saxen en koor belooft u een concert dat letterlijk én figuurlijk contemplatie uitademt. Isotropes de l’Ombre is, ondanks de uitgesproken dissonante harmonieën, een stuk dat vooral de dromers onder de muziekliefhebbers zal kunnen aanspreken. Zoals wolkfanaten uren naar boven kunnen turen om te zien hoe hun geliefde studieobjecten steeds van vorm veranderen, zo kunnen hun muzikale tegenhangers zich in Isotropes overgeven aan de vloeiend evoluerende contouren van de klank. De ijle, onvatbare en spacey sound van het werk maken een vergelijking met Ligeti’s Lux Aeterna voor de hand liggend. Lange noten van het koor worden als monotone steppes voor de luisteraar uitgerold, opgestapeld en terug weggenomen. Zestien stemmen en vier saxofoons (perfect ingewerkt in de koorklank) bouwen zo een meer dan achttien minuten durend luchtkasteel dat slechts twee maal een schok krijgt: een keer wanneer een metalige saxofoonklank de boventoon voert, maar vooral op 11’25”, wanneer er plots meer beweging komt in de koorpartijen en er melodische fragmenten lijken te ontstaan. Lijken, want componist Eric Sleichim laat de mistige esthetiek die het werk tot dan gedomineerd heeft snel terugkeren.
Eric Sleichim: concept, transcripties en arrangementen
James Wood: dirigent
BL!NDMAN [sax]
Koen Maas: sopraansaxofoon
Eric Sleichim: altsaxofoon
Piet Rebel: tenorsaxofoon
Raf Minten: baritonsaxofoon
COLLEGIUM VOCALE GENT
Edwige Cardoen, Inge Clerix, Elisabeth Rapp, Annelies Brants*: sopraan
Gudrun Köllner, Lieve Mertens, Cécile Pilorger, Gunther Vandeven: alt/countertenor
Malcolm Bennett, Amine Hadef, Dan Martin, José Pizarro: tenor
Stefan Drexlmeier, Sebastian Myrus, Kai Rouven Seeger, Robert van der Vinne: bas
Isotropes is een productie van Collegium Vocale Gent. Compositie opdracht aan Eric Sleichim voor Isotropes de l‘ombre door Collegium Vocale Gent. Met dank aan Grame/Lyon(centre national de création musicale) voor de ontwikkeling van de elektronica voor klankmanipulatie en spatialisatie en De Brigittines/Brussel.
Programma
John Cage: Five
Jonathan Harvey: Mortuos plango vivos voco
Petrus Abaelardus: Planctus david super saul et ionatha
Jonathan Harvey: Ricercare una melodia
Anonymus (12e eeuw): Ordo rachelis ‘sanguinem nostrum‘
Eric Sleichim: Isotropes de l‘ombre
Pers
“La force de Sleichim est, notamment, sa capacité à embarquer l ‘écoute dans la pure jouissance sonore, surgie des séductions du saxophone pour se transformer, grâce à l’électronique et au jeu des enceintes, en un monde exclusif, puissant, infini.
Tous les musiciens sont unis par une virtuosité qui trouvera son sommet dans ‘Isotropes’, glorieux avatar de l’Ars Subtillor du XIIIe siècle. On en redemande.”
Martine Dumont, La Libre Belgique 27.10.2007